ad litteras mittendas Bill Thayer	English	Italiano	Adjutorium	Sursum	Ostium
antecedens: I‑LII Haec pagina telaris liber est operis De Agri Cultura Marci Catonis a W. D. Hooper et H. B. Ash editi apud Loeb Classical Library, Londinio, MCMXXXIV Hic textus in dominio publico est. Textum quam diligentissime perscrutavi et recensui — sed si quemlibet errorem invenies, mihi, obsecro, scribe. insequens: LXI‑LXIX

Marci Catonis
De Agri Cultura
Capitula LIII‑LX

 p68  53  Faenum, ubi tempus erit, secato cavetoque ne sero seces. Priusquam semen maturum siet, secato, et quod optimum faenum erit, seorsum condito, per ver cum arabunt, antequam ocinum des, quod edint boves.

54 Bubus pabulum hoc modo parari darique oportet. Ubi sementim patraveris, glandem parari legique oportet et in aquam conici. Inde semodios singulis bubus in dies dari oportet, et si non laborabunt, pascantur satius erit, aut modium vinaceorum, quos in dolium condideris. Interdiu pascito, noctu  p70 faeni P. XXV uni bovi dato. 2 Si faenum non erit, frondem iligneam et hederaciam dato. Paleas triticeas et hordeaceas, acus fabaginum, de​28 vicia vel de lupino, item de ceteris frugibus, omnia condito. Cum stramenta condes, quae herbosissima erunt, in tecto condito et sale spargito, deinde ea pro faeno dato. 3 Ubi verno dare coeperis, modium glandis aut vinaceorum dato aut modium lupini macerati et faeni P. XV. Ubi ocinum tempestivum erit, dato primum. Manibus carpito, id renascetur: quod falcula secueris, non renascetur. 4 Usque ocinum dato, donec arescat: ita temperato. Postea viciam dato, postea panicum dato, secundum panicum frondem ulmeam dato. Si populneam habebis, admisceto, ut ulmeae satis siet. Ubi ulmeam non habebis, querneam et ficulneam dato. 5 Nihil est quod magis expediat, quam boves bene curare. Boves nisi per hiemem, cum non arabunt, pasci non oportet. Nam viride cum edunt, semper id expectant, et fiscellas habere oportet, ne herbam sectentur, cum arabunt.

55 Ligna domino in tabulato condito, codicillos oleagineos, radices in acervo sub dio metas facito.

56 Familiae cibaria. Qui opus facient per hiemem tritici modios IIII, per aestatem modios IIII S, vilico, vilicae, epistatae, opilioni modios III, conpeditis per hiemem panis P. IIII, ubi vineam fodere coeperint, panis P. V, usque adeo dum ficos esse coeperint, deinde ad P. IIII redito.

57 Vinum familiae. Ubi vindemia facta erit,  p72 loram bibant menses tres; mense quarto heminas in dies, id est in mense congios II S: mense quinto, sexto, septimo, octavo in dies sextarios, id est in mense congios quinque; nono, decimo, undecimo, duodecimo​29 in dies heminas ternas, id est in mense​30 amphoram; hoc amplius Saturnalibus et Conpitalibus in singulos homines congios III S;​31 summa vini in homines singulos inter annum Q. VII. Conpeditis, uti quidquid operis facient, pro portione addito; eos non est nimium in annos singulos vini Q. X ebibere.

58 Pulmentarium familiae. Oleae caducae quam plurimum condito. Postea oleas tempestivas, unde minimum olei fieri poterit, eas condito, parcito, uti quam diutissime durent. Ubi oleae comesae erunt, hallecem et acetum dato. Oleum dato in menses uni cuique S. I. Salis uni cuique in anno modium satis est.

59 Vestimenta familiae. Tunicam P. III S, saga alternis annis. Quotiens cuique tunicam aut sagum dabis, prius veterem accipito, unde centones fiant. Sculponias bonas alternis annis dare oportet.

60 Bubus cibaria annua in iuga singula lupini modios centum viginti aut glandis modios CCXL, faeni pondo IƆXX, ocini .,​32 fabae Mͦ. XX, viciae Mͦ. XXX. Praeterea granatui videto uti satis viciae seras. Pabulum cum seres, multas sationes facito.

Apparatus Criticus:

28 de added by Keil.

❦

29 duodecimo added by Iucundus.

❦

30 in mense added by Iucundus.

❦

31 III S added by Keil.

❦

32 The numeral has been lost.

Images with borders lead to more information. The thicker the border, the more information. (Details here.)
ALTIVS:	de Agricultura	Textus Aevi Classici	LacusCurtius	Ostium
A page or image on this site is in the public domain ONLY if its URL has a total of one *asterisk. If the URL has two **asterisks, the item is copyright someone else, and used by permission or fair use. If the URL has none the item is © Bill Thayer. See my copyright page for details and contact information.