mail: Bill Thayer English Italiano Help Up Εἴσοδος πρότερον· XVI.16‑20 This webpage reproduces part of Siege Defense by Aeneas Tacticus (Loeb Classical Library edition, 1928) The text is in the public domain. This page has been carefully proofread and I believe it to be free of errors. If you find a mistake though, please let me know! This site is not affiliated with the US Military Academy.

USMA Home

ΑΙΝΕΙΟΥ

ΠΕΡΙ ΤΟΥ
ΠΩΣ ΧΡΗ ΠΟΛΙΟΡΚΟΥΜΕΝΟΣ ΑΝΤΕΧΕΙΝ

 p174  XXXII. [Ἀντιμηχανήματα]

1 Πρὸς δὲ τὰς τῶν ἐναντίων προσαγωγὰς μηχανήμασιν ἢ σώμασιν ἐναντιοῦσθαι ὧδε. πρῶτον μὲν εἰς τὰ ὑπεραιρόμενα ἐκ πύργων ἢ ἱστῶν​1 ἢ τῶν ὁμοτρόπων τούτοις ἱστία,​2a οἷς τὰ​2b προσαχθέντα ὑπεραίρειν​3 χρή, τισὶν ἀδιατμήτοις περιβληθέντα κατατετάσθαι ὑπὸ τενόντων.​4 ἄλλα τε​5 καὶ ὑποθυμιᾶν καπνὸν πολὺν ἱέντα​2c καὶ​2d ὑφάπτειν ὡς μέγιστον  p176 πῦρ πνέοντα· 2 ἀνταείρεσθαι πύργους ξυλίνους ἢ ἄλλα ὕψη ἐκ φορμῶν πληρουμένων ψάμμου ἢ ἐκ λίθων ἢ ἐκ πλίνθων. ἴσχοιεν​6 δ’ ἂν τὰ βέλη καὶ​7 καλάμων ταρσοὶ ὀρθίων καὶ πλαγίων συντιθεμένων. 3 ἡτοιμάσθαι​8 δὲ καὶ τοῖς εἰς τὰ χείλη μηχανήμασιν εἰσπίπτουσιν​9 κριῷ καὶ τοῖς ὁμοτρόποις τούτῳ,​10 ἐρύματα, σάκκους ἀχύρων πληροῦντα προκρεμαννύειν​11 καὶ​12 ἀγγεῖα ἐρίων καὶ ἀσκοὺς βοείους νεοδάρτους πεφυσημένους ἢ πεπληρωμένους​13 τινῶν καὶ​14 ἄλλα τούτοις ὁμότροπα. 4 καὶ ὅταν ἢ πύλην ἢ ἄλλο τι τοῦ τείχους διακόπτῃ, χρὴ βρόχῳ τὸ προΐσχον​15 ἀναλαμβάνεσθαι, ἵνα μὴ δύνηται προσπίπτειν τὸ μηχάνημα. 5 καὶ παρασκευάζεσθαι δὲ ὅπως λίθος ἁμαξοπληθὴς ἀφιέμενος ἐμπίπτῃ καὶ συντρίβῃ τὸ​16 τρύπανον· τὸν δὲ λίθον ἀφίεσθαι ἀπὸ τῶν προωστῶν, ἐχόμενον ὑπὸ καρκίνων. 6 ὅπως δὲ μὴ ἁμαρτάνῃ τοῦ τρυπάνου ὁ λίθος φερόμενος, κάθετον​17 χρὴ προαφίεσθαι, καὶ ὅταν αὕτη πέσῃ ἐπὶ τὸ τρύπανον, εὐθὺ τὸν λίθον ἐπαφίεσθαι. 7 ἄριστον δὲ πρὸς τὰ διακόπτοντα τὸ τεῖχος καὶ τόδε παρεσκευάσθαι. ὅταν γνῷς ᾗ​18 προσάγεσθαι τοῦ τείχους, ταύτῃ χρὴ ἔσωθεν ἀντιπαρασκευάζειν ἀντίκριον, διορύξαντα τοῦ τείχους μέχρι τοῦ ἄλλου μέρους τῶν πλίνθων,​19 ἵνα μὴ προΐδωσιν πρότερον οἱ πολέμιοι· ὅταν δὲ ἐγγὺς ᾖ τὸ διακόπτον, οὕτως ἔσωθεν τῷ ἀντικρίῳ  p178 παίειν· καὶ πολὺ ἰσχυρότερον ὁ ἀντίκριος γίνεσθαι.​20 8 πρὸς δὲ τὰ μεγάλα μηχανήματα, ἐφ’ οἷς σώματά τε πολλὰ προσάγεται καὶ βέλη ἐξ αὐτῶν ἀφίεται ἄλλα τε καὶ καταπάλται​21 καὶ σφενδόναι, εἰς δὲ τὰς ὀροφίνας οἰκίας καὶ πυρφόρα τοξεύματα, πρὸς δὲ ταῦτα τὰ μηχανήματα πρῶτον μὲν χρὴ τοὺς ἐν τῇ πόλει κρυφαίως ὑπορύσσειν κατὰ τὰς προσαγωγὰς τοῦ μηχανήματος, ἵνα οἱ τροχοὶ τῶν μηχανημάτων ἐμπίπτοντες δύνωσιν εἰς τὰ ὑπορύγματα· ἔπειτα ἔσωθεν ἀνταείρειν ἐκ φορμῶν πληρουμένων​22 ψάμμου καὶ λίθων ἐκ τῶν ὑπαρχόντων ἔρυμα, ὅπερ τοῦ τε μηχανήματος ὑπερέξει καὶ τὰ ἐκ τῶν ἐναντίων βέλη ἀργὰ ποιήσει. 9 προκαλύπτειν δὲ ἅμα τούτοις καὶ πυκνὰ​23 παραπετάσματα ἢ ἱστία, ἐρύματα τῶν εἰσαφιεμένων βελῶν, ἅπερ σχήσει τε τὰ ὑπερπίπτοντα τῶν βελῶν, καὶ ῥᾳδίως συλλεγήσεται, χαμαιπετὲς δὲ μηδὲν ἔσται. 10 τὸ δὲ αὐτὸ ποιεῖν καὶ ᾗ ἂν ἄλλῃ τοῦ τείχους ὑπερπετῆ γιγνόμενα τὰ βέλη τοὺς ὑπηρετοῦντάς τε καὶ τοὺς διαπορευομένους βλάπτῃ καὶ τιτρώσκῃ.​24 11 ᾗ δὲ ἂν τοῦ τείχους χελώνη προσαχθεῖσα δύνηταί​25 τι τοῦ τείχους διορύξαι ἢ καταβαλεῖν, ταύτῃ χρὴ ἀντιοῦσθαι παρεσκευασμένον. 12 πρὸς μὲν τὸ διόρυγμα πῦρ ποιεῖν πολύ, πρὸς δὲ τὸ πέσημα τοῦ τείχους τάφρον ἔσωθεν ὀρύσσειν, ἵνα μὴ εἰσέλθωσιν· καὶ ἅμα ἀνταείρειν τειχίον​26 τειχίζοντα πρότερον ἢ πεσεῖν τὸ τεῖχος, ᾗ​27 διορύσσεται, ἂν μὴ ἄλλως δύνῃ κωλύειν.

 p180  XXXIII. [Ἔμπρησις]

1 Χρὴ δὲ ταῖς προσενεχθείσαις χελώναις ἐπιχεῖν πίσσαν καὶ στυππεῖον​28 καὶ θεῖον ἐπιβάλλειν, ἔπειτα φλογωθέντα​29 φάκελλον καὶ ἐξάψαντα ἐπαφιέναι σχοίνῳ ἐπὶ τὴν χελώνην. τὰ δὲ τοιαῦτα προτεινόμενα​30 ἀπὸ τοῦ τείχους ἐπιβάλλεται τοῖς προσαγομένοις μηχανήμασι. πιμπράναι χρὴ ταῦτα ὧδε. 2 παρεσκευάσθω ξύλα οἷον ὕπερα, μεγέθει​31 δὲ πολλῷ μείζω· καὶ εἰς μὲν τὰ ἄκρα τοῦ ξύλου κροῦσαι σιδήρια ὀξέα μικρότερα​32 καὶ μείζω, περὶ δὲ τὰ ἄλλα μέρη τοῦ ξύλου καὶ ἄνω καὶ κάτω χωρὶς πυρὸς σκευασίας ἰσχυράς· τὸ δὲ εἶδος γενέσθω οἷον κεραυνὸς τῶν γραφομένων.​33 τοῦτο δὲ ἀφίεσθαι χρὴ ἐς τὸ προσαγόμενον μηχάνημα ἐσκευασμένον οὕτως ὥστε ἐμπήγνυσθαι εἰς τὸ μηχάνημα, καὶ ἐπιμένειν τὸ πῦρ ἐμπαγέντος αὐτοῦ. 3 ἔπειτ’ ἄν τινες ὦσι τῆς πόλεως ξύλινοι μόσυνες ἢ τοῦ τείχεός τι, χρὴ τούτοις ὑπάρχειν πρὸς τὸ μὴ ἐμπίμπρασθαι​34 ὑπὸ τῶν πολεμίων πίλους​35 καὶ βύρσας πρὸς τὴν ἔπαλξιν.​36 4 ἐὰν δὲ ἐμπρησθῶσιν πύλαι, προσφέρεσθαι ξύλα, καὶ ἐμβάλλοντα ὡς μέγιστον τὸ πῦρ ποιεῖν, μέχρι οὗ ἂν​37 ταφρεύσῃς​38 τὰ ἔσωθεν, καὶ ἀντιδείμῃς​39 ἐκ τῶν σοι συνυπαρχόντων​40 τάχιστα· εἰ δὲ μή, ἐκ τῶν ἐγγύτατα οἰκιῶν καθαιροῦντα.

 p182  XXXIV. [Πυρὸς σβεστήρια πρὸς τὰ ἐμπιμπράμενα]

1 Ἐὰν δέ τι οἱ πολέμιοι πειρῶνται ἐμπιμπράναι ἰσχυρᾷ σκευασίᾳ πυρός, σβεννύειν​41 χρὴ αὐτὸ ὄξει· οὐ γὰρ ἔτι ῥᾳδίως​42 ἐξάπτεται. μᾶλλον δὲ ἰξῷ​43 προαλείφειν· τούτου γὰρ πῦρ οὐχ ἅπτεται. 2 τοὺς δὲ κατασβεννύντας ἀπὸ τῶν ὑψηλοτέρων ἔχειν περὶ τὸ πρόσωπον ἔρυμα, ἵνα ἧσσον ὀχλῶνται προσαϊσσούσης αὐτοῖς τῆς φλογός.

XXXV. [Πυρὸς σκευασία]

1 Αὐτὸν δὲ πῦρ σκευάζειν ἰσχυρὸν ὧδε, ὅπερ οὐ πάνυ τι​44 κατασβέννυται. πίσσαν, θεῖον, στυππεῖον,​45 μάνναν λιβανωτοῦ, δᾳδὸς πρίσματα ἐν ἀγγείοις​46 ἐξάπτοντα προσφέρειν, ἐὰν βούλῃ​47 τῶν πολεμίων τι ἐμπρησθῆναι.

XXXVI. [Κλιμάκων προσθέσει κωλύματα]

1 Ταῖς δὲ τῶν κλιμάκων προσθέσεσιν ἀντιοῦσθαι ὧδε.​48 ἐὰν μὲν ὑπερέχῃ τοῦ τείχους ἡ κλῖμαξ προστεθεῖσα, χρή, ὅταν ἐπ’ ἄκρων ᾖ ὁ​49 ἀναβαίνων,  p184 τότε ἀπῶσαι τὸν ἄνδρα ἢ τὴν κλίμακα ξύλῳ δικρῷ, ἐὰν μὴ ἄλλως κωλύειν δύνῃ διὰ τὸ ὑποτοξεύεσθαι· 2 ἐὰν δὲ ἀρτία ᾖ​50 τῷ τείχει​51 ἡ κλῖμαξ, τὴν μὲν κλίμακα οὐχ οἷόν τε ἀπωθεῖν, τὰ δὲ ὑπερβαίνοντα χρὴ ἀπῶσαι. ἐὰν δὲ ταῦτα μὲν ἀδύνατα​52 δοκῇ εἶναι, πεποιῆσθαι χρὴ οἷον θύραν ἐκ σανίδων, ἔπειτ’ ἐπὰν προσφέρηται ἡ κλῖμαξ, προϋποτιθέναι​53 τῇ κλίμακι τῇ προσφερομένῃ· ὅταν δὲ προσίῃ ἡ κλῖμαξ πρὸς τὴν θύραν, ἐξ ἀνάγκης ὑπαχθείσης τῆς θύρας ἡ κλῖμαξ πίπτει, σπονδύλου προϋποτιθεμένου, οὐδὲ προσσταθῆναι​54 δυνήσεται.

XXXVII. [Ὑπορυσσόντων γνῶσις καὶ κώλυσις]

1 Τοὺς δὲ ὑπορύσσοντας ὧδε κωλύειν. ἐὰν δοκῇς​55 ὑπορύσσεσθαι, ὡς βαθυτάτην ἐκτὸς χρὴ τὴν τάφρον ὀρύσσεσθαι, ὅπως εἰς τὴν τάφρον τὸ ὑπόρυγμα ἀφίκηται καὶ οἱ ὑπορύσσοντες ὀφθῶσιν. 2 ἐὰν δέ σοι ὑπάρχῃ, καὶ τειχίον τειχίσαι εἰς αὐτὴν ὡς ἰσχυροτάτων​56 καὶ μεγίστων λίθων. 3 ἐὰν δὲ μὴ ὑπάρχῃ τειχίσαι λίθοις,​57 ξύλων φορυτὸν κομίσαντα . . .​58 ἂν δὲ τὰ ὑπορύγματα τῆς τάφρου πῃ​59 προσπέσῃ, ταύτῃ ἐπιβάλλοντα​60 ξύλα καὶ τὸν φορυτὸν ἐμπρῆσαι καὶ τὰ ἄλλα κατασκεπάσαι, ὅπως ὁ καπνὸς εἰς τὸ διόρυγμα πορεύσηται καὶ κακῶς ποιήσῃ​61 τοὺς ἐν τῷ ὀρύγματι  p186 ὄντας· ἐνδέχεται δὲ καὶ πολλοὺς ἀπολέσθαι αὐτῶν ὑπὸ τοῦ καπνοῦ. 4 ἤδη δέ τινες καὶ σφῆκας​62 καὶ μελίσσας εἰς τὸ διόρυγμα ἀφέντες ἐλυμήναντο τοὺς ἐν τῷ ὀρύγματι ὄντας. 5 χρὴ δὲ ἁπλῶς εἰπεῖν​63 καθ’ ὅν τινα τόπον​64 ὀρύσσουσιν ἀνθυπορύσσειν καὶ ἀντιοῦσθαι καὶ ἐμπιμπράναι . . .​65 τὸ ἐν τῷ ὀρύγματι μαχόμενον. 6 παλαιὸν δέ τι λέγεται . . .​66 Ἄμασιν Βαρκαίους πολιορκοῦντα,​67 ἐπεὶ ἐπεχείρει ὀρύσσειν. οἱ δὲ Βαρκαῖοι αἰσθόμενοι τὸ​68 ἐπιχείρημα τοῦ Ἀμάσιδος, ἠποροῦντο μὴ λάθῃ ἢ φθάσῃ, ἔπειτα ἀνὴρ χαλκεὺς ἀνεῦρεν ἐνθυμήσας· ἀσπίδος χάλκωμα περιφέρων​69 ἐντὸς​70 τοῦ τείχεος ἐπάνω προσίσχεν​71 πρὸς τὸ δάπεδον.​72 7 τῇ μὲν δὴ ἄλλῃ κωφὰ ᾖν πρὸς ἃ προσίσχοι τὸ χάλκωμα· ᾗ δὲ ὑπωρύσσετο,​73 ἀντήχει. ἀντορύσσοντες οὖν οἱ Βαρκαῖοι ταύτῃ, ἀπέκτειναν πολλοὺς τῶν ὑπορυσσόντων. ὅθεν καὶ νῦν χρῶνται τούτῳ τῷ ἐνθυμήματι​74 γνωρίζοντες ᾗ ὑπορύσσεται.

8 Καὶ οἷς μὲν προσήκει​75 τὰ​76 ἐκ τῶν ἐναντίων τεχνάσματα καταντῶντα​77 ἀμύνειν​78 δεδήλωται· τοῖς δὲ ὑπορύσσειν μέλλουσιν ὧδ’ ἂν γένοιτο ἰσχυρότατον φράγμα. 9 χρὴ δύο ἁμαξῶν τοὺς ῥυμοὺς εἰς τὸ αὐτὸ δῆσαι, συμπετάσαντα κατὰ τὸ  p188 ἕτερον μέρος τῆς ἁμάξης, ὅπως μετεωρισθῶσιν οἱ ῥυμοὶ εἰς τὸ αὐτὸ νεύοντες· ἔπειτα οὕτως​79 ἐπισυνδεῖν ἄλλα ξύλα καὶ ῥίπους καὶ ἄλλα φράγματα ἐπάνω, ταῦτα​80 δὲ πηλῷ καταλεῖψαι. ἔσται οὖν τοῦτο καὶ προσαγαγεῖν ὅπου βούλει τοὺς τροχοὺς καὶ ἀπαγαγεῖν, ὑπὸ δὲ τούτῳ τῷ φράγματι τοὺς ὑπορύσσοντας εἶναι.

XXXVIII. [Ἐπικουρητικά]

1 Ἐν δὲ ταῖς προσβολαῖς τῶν πολεμίων πρὸς τὸ τεῖχος μηχανήμασιν ἢ καὶ σώμασι χρὴ διατετάχθαι τοὺς ἐν τῇ πόλει μαχομένους τρία μέρη, ὅπως οἱ μὲν μάχωνται, οἱ δὲ ἀναπαύωνται, οἱ δὲ παρασκευάζωνται, καὶ νεοκμῆτες​81 ἀεὶ ἐπὶ τοῦ τείχους ὦσιν.​82 2 δεῖ δέ τινας καὶ ἄλλους ἐπιλελεγμένους πλήθει πλείονι μετὰ τοῦ στρατηγοῦ ξυμπεριιέναι κύκλῳ τὸ τεῖχος, ἐπικουροῦντας ἀεί τινι πονουμένῳ μέρει· τὸ γὰρ ἐπιὸν μᾶλλον οἱ πολέμιοι φοβοῦνται τοῦ ὑπάρχοντος καὶ παρόντος ἤδη. τάς τε κύνας δεσμεῖν τὸν καιρὸν τοῦτον· 3 μετὰ γὰρ ὅπλων καὶ θορύβου τῶν ἀνθρώπων​83 τρεχόντων κατὰ τὴν πόλιν δι’  p190 ἀήθειαν​84 ὁρμῶσαι​85 αἱ κύνες ὀχλοῖεν ἂν προσκείμεναι.

4 Τοῖς τε ἐπὶ τῷ τείχει μαχομένοις παραινεῖν οἷα ἑκάστῳ δεῖ, τοὺς μὲν ἐπαινοῦντα,​86 τῶν δὲ δεόμενον·​87 ὀργῇ δὲ μηδένα​88 μετιέναι​89 μηδὲ​90 τῶν τυχόντων ἀνθρώπων· ἀθυμότεροι γὰρ εἶεν ἄν. 5 εἰ δέ τινας δεῖ μετιέναι ἀμελοῦντας καὶ ἀκοσμοῦντας, τοὺς τὰ πλεῖστα κεκτημένους καὶ ἐν τῇ πόλει δυνάμεως​91 μάλιστα μετέχοντας· εἴη γὰρ ἄν τι τοιοῦτο καὶ τοῖς ἄλλοις παράδειγμα. ἐν οἷς καιροῖς ἕκαστα τούτων δεῖ παρεῖναι,​92 ἐν τοῖς Ἀκούσμασι γέγραπται. 6 χερμάδια δὲ μὴ ἐπιτρέπειν ἀκαίρως ἀφιέναι, παρεσκευάσθαι δὲ​93 ὅπως καὶ τὰ ἀφεθέντα ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐν νυκτὶ ἀναλέγηται ὧδε. 7 κατακρεμαννύειν χρὴ ἐν κοφίνοις ἄνδρας κατὰ τοῦ τείχεος οἵτινες ἀναλέξουσιν· τοὺς​94 δὲ ἄνδρας χρὴ τοὺς ἀναλέξαντας​95 τὰ χερμάδια ἀναβαίνειν εἰς τὸ τεῖχος, κατακρεμασθέντων δικτύων συείων ἢ ἐλαφείων​96 ἢ ταῖς ἐκ τῶν σχοινίων κλίμαξι πεποιημέναις. 8 ταύτας δ’ ἴσας​97 εἶναι τὸν ἀριθμὸν τοῖς ἀναλέγουσιν ἀνθρώποις, ὅπως, ἐάν τινες πονῶσιν, ταχὺ ἀναβαίνωσιν· πύλας γὰρ μὴ ἀνοίγεσθαι νυκτός, ἀλλὰ ταῖς τοιαύταις κλίμαξι χρῆσθαι καὶ ἄν τινα βούλησθε.

 p192  XXXIX. [Δολεύματα]

1 Χρὴ δὲ πολιορκουμένους καὶ τὰ τοιαῦτα τεχνάζειν. ἐν ταῖς πύλαις καὶ εἰς τὸ ἔσω μᾶλλον μέρος ὀρύξαντα τάφρον ἔνθεν καὶ ἔνθεν πάροδον λιπόντα, ἔπειτα ἐπεξελθόντας τινὰς ἀκροβολίζεσθαι καὶ προάγειν​98 τῶν πολεμίων ὥστε συνεισδραμεῖν εἰς τὴν πόλιν. 2 τοὺς μὲν οὖν ἐκ τῆς πόλεως καταφεύγοντας εἰς τὴν πόλιν χρὴ ἔνθεν καὶ ἔνθεν παρὰ τὰς λελειμμένας παρόδους εἰστρέχειν· τοὺς δὲ τῶν πολεμίων συνειστρέχοντας εἰκός​99 ἐστι, μὴ προειδότας τὴν τάφρον, ἅμα τε καὶ κεκρυμμένης οὔσης, εἰσπίπτειν καὶ φθείρεσθαι ὑπὸ τῶν​100 ἔσω τῆς πόλεως ἐν τῷ καιρῷ τούτῳ·​101 τούτων δ’ εἶναι συντεταγμένους τινὰς ἐν ταῖς διόδοις καὶ πρὸς​102 τοῖς ὀρύγμασι τῶν​103 πυλῶν χώραις. 3 ἐὰν δὲ πλείονες τῶν πολεμίων ἐπεισφέρωνται καὶ βούλῃ​104a αὐτοὺς κατέχειν,​105 χρὴ ἡτοιμάσθαι ἄνωθεν​106 ἀπὸ τοῦ μεσοπύλου πύλην ξύλων​107 ὡς παχυτάτων καὶ σεσιδηρῶσθαι αὐτήν. 4 ὅταν οὖν βούλῃ​108 ἀπολαβεῖν​104b τοὺς εἰστρέχοντας πολεμίους, ταύτην ἀφιέναι ὀρθήν· καὶ αὐτή τέ τινας ἡ πύλῃ φερομένη διαφθερεῖ​109 καὶ τοὺς πολεμίους σχήσει μὴ εἰσιέναι, ἅμα δὲ καὶ τῶν ἐπὶ τῷ τείχει βαλλόντων τοὺς πρὸς ταῖς πύλαις πολεμίους. 5 χρὴ δὲ τοῖς φίλοις ἀεὶ προειρῆσθαι, ἐάν ποτε αὐτοῖς​110 πολέμιοι  p194 συνεισπίπτωσιν, ὅπῃ τῆς πόλεως συναθροισθήσονται, ὅπως τῷ τόπῳ οἱ φίλοι διαγιγνώσκωνται· οὐ γὰρ ῥᾴδιον μιγάδας τε ὄντας μέθ’ ὅπλων καὶ μετὰ θορύβων συνεισπίπτοντας διαγιγνώσκεσθαι. 6 ἤδη δὲ τοὺς θρασυνομένοις τε λίαν​111 καὶ προσπελάζουσι τῷ τείχει ἐγγυτέρω τοῦ προσήκοντος νυκτὸς ἢ μέθ’ ἡμέραν, βρόχους ἡμέρας μὲν κρυφαίως κατεσκεύασαν νυκτὸς δὲ ἀκρύπτους, οἷς προκαλούμενοι​112 ἀκροβολισμοῖς τὸν εἰσπεσόντα ἀνασπάσουσιν. 7 ἔστω δὲ ὁ μὲν βρόχος ὅπλου ὡς ἰσχυροτάτου, τὸ δὲ ἕλκον ἐπὶ δύο πήχεις ἅλυσις,​113 τοῦ μὴ διατμηθῆναι· τὸ δ’ ἄλλο, ὅθεν ἕλκουσι, σχοίνου. ὅλος​114 δὲ ἔσω κατακρέμαται καὶ ἀνασπᾶται ὅπλοις ἢ κηλωνείοις.​115 οἱ δὲ πολέμιοι ἐὰν διατέμνειν ἐπιχειρῶσι, πρὸς ταῦτα πάλιν οἱ ἔσωθεν κηλωνείοις χρῶνται καθιέντες, ἵνα μὴ διατέμνηται· αἱ γὰρ ἁλύσεις πρὸς τὰ τοιαῦτα πραγματῶδες καὶ δυσμεταχείριστον, ἅμα δὲ καὶ ἀλυσιτελές.116

XL. [Φυλακὴ πόλεως]

1 Ἂν ᾖ ἡ πόλις μεγάλη καὶ μὴ ἱκανοὶ ὦσιν οἱ ἐν τῇ πόλει ἄνθρωποι περιίστασθαι ἐν κύκλῳ τὴν πόλιν, τοῖς δὲ ὑπάρχουσι θέλῃς αὐτὴν διαφυλάξαι, χρὴ τῆς πόλεως ὅσα ἂν ᾖ εὐπρόσοδα οἰκοδομεῖν ὕψη​117 ἐκ τῶν ὑπαρχόντων, ἵνα, ἄν τινες τῶν πολεμίων ἢ λαθραίως ἢ βίᾳ ἀναβῶσιν, ἐν ἀπειρίᾳ118  p196 γενόμενοι μὴ δύνωνται καταπηδᾶν ἀφ’ ὑψηλῶν, ἅμα παντάπασι​119 μὴ ἔχοντες ὅπῃ καταβαίνωσιν. παρὰ δὲ τὰ ᾠκοδομημένα ἔνθεν καὶ ἔνθεν φυλασσόντων ἐκ τῶν​120 ὑπαρχόντων ἀνθρώπων, ἵνα τοὺς καταπηδῶντας ἀπὸ τῶν ὑψηλῶν διαφθείρωσιν.

2 Διονύσιος δὲ πόλιν ὑποχείριον ποιησάμενος, ἀνδρῶν τῶν μὲν​121 ἐν τῇ πόλει τεθνηκότων, τῶν δὲ πεφευγότων, ἠθέλησε κατασχεῖν· ἦν δὲ μείζων ἢ ὥστε ὑπ’ ὀλίγων φυλάσσεσθαι. 3 ἐπιμελητὰς μὲν οὖν τινὰς μετ’ ὀλίγων οὓς ἐνεδέχετο ἐπέστησε,​122a τῶν δὲ ἐν τῇ πόλει τὰ μέγιστα δυναμένων τοῖς οἰκέταις​123 συνῴκισεν τῶν δεσποτῶν τὰς θυγατέρας καὶ γυναῖκας καὶ ἀδελφάς· οὕτω γὰρ οὖν​124 ᾤετο μάλιστα πολεμιωτάτους ἔσεσθαι τοῖς δεσπόταις καὶ αὑτῷ​125 πιστοτέρους. 4 Σινωπεῖς δὲ πρὸς Δαταμᾶν πολεμοῦντες ἐπεὶ ἐν κινδύνῳ ἦσαν καὶ σπάνει ἀνδρῶν, τῶν γυναικῶν τὰ ἐπιεικέστατα σώματα μορφώσαντες καὶ ὁπλίσαντες ὡς ἐς ἄνδρας μάλιστα, ἀντὶ ὅπλων καὶ περικεφαλαίων τούς τε κάδους καὶ τὰ ὁμότροπα τούτοις δόντες χαλκώματα, περιῆγον τοῦ τείχους ᾗ μάλιστα οἱ πολέμιοι ὄψεσθαι ἔμελλον. 5 βάλλειν δὲ​122b οὐκ εἴων αὐτάς· πόρρωθεν γὰρ κατάδηλος βάλλουσα γυνή. ποιοῦντες δὲ ταῦτα τοὺς αὐτομόλους ἐφύλασσον μὴ διαγγελθῇ.

6 Ἐὰν δὲ θέλῃς ἐπὶ τῷ τείχει περιόδους πλείους  p198 φαίνεσθαι, χρὴ περιιέναι ἐπὶ δύο, ἔχοντας τὰ δόρατα τὸν ἕνα στίχον ἐπὶ τῷ ἀριστερῷ ὤμῳ, τὸν δ’ ἕτερον ἐπὶ τῷ δεξιῷ· καὶ οὕτω φανοῦνται εἰς τέσσαρας. 7 ἐὰν δὲ κατὰ​126 τρία περιίωσι,​127 τὸν μὲν πρῶτον ἄνδρα ἐπὶ τῷ δεξιῷ ὤμῳ ἔχειν τὸ δόρυ, τὸν δ’ ἕτερον ἐπὶ τῷ ἀριστερῷ· καὶ οἱ ἄλλοι κατὰ ταῦτά. καὶ οὕτω φανοῦνται εἰς δύο.128

8 Περὶ δὲ τροφῆς ἀσίτου καὶ ὧν σπάνις ἐν πολιορκίᾳ καὶ ὑδάτων ὡς δεῖ πότιμα ποιεῖν, ἐν τῇ Παρασκευαστικῇ βύβλῳ δεδήλωται. ἐπεὶ δὲ ταῦθ’ ἡμῖν εἴρηται, περὶ ναυτικῆς τάξεως δίειμι.

Ναυτικοῦ δὲ στρατεύματος δύο εἰσὶ στόλοι. . . .129

Critical Notes:

1 Casaubon: ϊστίων M.

2a 2b 2c 2d Added by Köchly and Rüstow.

3 Köchly and Rüstow: υπεραιρατο M.

4 Köchly and Rüstow: ὑπονεόντων M.

5 Köchly and Rüstow: δὲ M.

6 Hertlein: ἴσχοι M.

7 Added by R. Schöne (Köchly and Rüstow).

8 Hertlein: ἡτοίμασται M.

9 Casaubon: εισπουσιν M.

10 Hertlein: τούτων M.

11 Casaubon: προσκρεμαννύειν M.

12 Added by Köchly and Rüstow.

13 Casaubon: πεπληρωμένων M.

14 Added by Hercher: ἢ Köchly and Rüstow.

15 Casaubon: προσΐσχον M.

16 Casaubon: τὸν M.

17 Hercher: καθέτην M.

18 Köchly and Rüstow: ἢ M.

19 Casaubon: τὸν πλίνθον M.

20 Capps: γίνεται M.

21 R. Schöne: καταπέλται M.

22 Casaubon: πληρουμένου M.

23 Th. Mommsen: γυμνὰ M.

24 Haase: βλάπτει καὶ τιτρώσκει M.

25 Haase: δυνήσεται M.

26 Added by Meineke.

27 ἢ M.

28 Casaubon: στίππυον M.

29 φλογώσαντα J. Afr., Hercher.

30 Boivin (after Casaubon): προτεινόμενος M.

31 Gronov and Köchly and Rüstow: ὑπερμεγέθη M.

32 Suggested by R. Schöne.

33 Hertlein: τὸ γραφόμενον M.

34 Köchly and Rüstow: ἐμπίπρασθαι M.

35 Koraes: πλείουσ M.

36 Köchly and Rüstow: τάξιν.

37 Added by Meineke.

38 Boivin, Hertlein: ταφρεύσῃ M.

39 R. Schöne: ἄν τι δέῃ M (cf. XXIII.5 and XXXII.12).

40 ὑπαρχόντων J. Afr.

41 R. Schöne and Lange using some older conjectures: τινες πολέμιοι παι (with mark of corruption over ι) . . . ται ἐμπιμπράμεναι ἰσχυραὶ σκευασίαι πρὸς τὸ πῦρ σβεννύειν M.

42 C: ῥάιωσ M.

43 Added by Meineke: ὄξος J. Afr. and Polyaenus VI.3.

44 Meineke: πάντῃ> πανυτη M.

45 στυπεἰον M.

46 Orelli: ἐναντίως M.

47 Hertlein: βούλει M.

48 Added by Hercher.

49 Added by Köchly and Rüstow.

50 Meineke: ἄρ τι ἀνη M.

51 Orelli: τω τε σχει M (with mark of corruption over σ).

52 Added by Casaubon.

53 Hertlein: ὑποπροτιθέναι M.

54 R. Schöne: προσταθῆναι M.

55 δοκῇ J. Afr., C, Casaubon, Hercher.

56 J. Afr.: ἰσχυροτάτην M.

57 J. Afr.: λίθους M.

58 R. Schöne recognizes a lacuna here.

59 Added by Meineke.

60 Köchly and Rüstow: ἐπιβάλλοντες M, ἐμβάλλοντας J. Afr.

61 R. Schöne: ποιῆι·ἢ M.

62 Casaubon: σφίκασ M.

63 Herm. Schöne: αγνωσσειν M.

64 J. Afr.: τρόπον M.

65 For the lacuna which he recognizes here R. Schöne suggests φορυτὸν καὶ οὕτω διαφθείρειν τὸ κτλ.

66 The lacuna is indicated by Rouse.

67 Casaubon: πολιορκοῦντασ M.

68 Added by C.

69 Köchly and Rüstow (from Herodotus): ἐπιφέρων M.

70 Wesseling: ὄντοσ M.

71 Casaubon: προσίσχειν M.

72 Wesseling (from Herodotus): τάδε M.

73 Casaubon: ὑπορυσσετο M.

74 Hertlein: αὐτῷ ἐν τῇ νυκτὶ M.

75 Hertlein: προσἧκεν M.

76 Casaubon: καὶ M.

77 R. Schöne: καὶ αντιωμεθα M.

78 C: ἀμύνη M.

79 J. Afr.: ὅπωσ M.

80 Köchly and Rüstow: σπανιώτατα M: ἐπάνω, τὰ J. Afr.

81 Casaubon: νοχμῆτες M.

82 Casaubon: σώμασιν M.

83 Haase: θορυβούντων καὶ ἀνθρώπων M.

84 Casaubon: ἀλήθειαν M.

85 Lange: ὁρῶσαι M.

86 Meineke: ἐπαινοῦντασ M.

87 Casaubon: τῶν δεδεμένων M.

88 μηθένα M.

89 Added by Casaubon.

90 Added by R. Schöne.

91 Orelli: δυναμένους M.

92 From παρίημι; for the sense compare 26.8 (Pease); παραινεῖν Köchly and Rüstow: ποιεῖν Hercher: περαίνειν Oldfather.

93 Casaubon: ὁ δὲ M.

94 Hercher: ὅυτωσ M.

95 Hertlein: ἀναλέξοντασ M.

96 Orelli: δακτυλίων ιστων πελαφιων M (with marks of corruption over the second ι and the ε).

97 Kirchhoff: δισσὰσ M.

98 J. Afr.: προσάγειν M.

99 Casaubon: εἴη ὅσ M.

100 Added by R. Schöne: φθείρεσθαι ἔσω M.

101 Added by Hercher.

102 Casaubon: πρω M.

103 Added by Köchly and Rüstow.

104a 104b Meier: βούλει M.

105 J. Afr.: ἔχειν M.

106 Casaubon: ανθεν M (with sign of corruption over α).

107 Orelli (after Casaubon): πύλη πυλῶν M.

108 Hertlein: ὑπολαβεῖν M.

109 Orelli: πολυφερομενη διαφέρει M.

110 Hertlein: ἆυθισ M.

111 Hercher: τέλεον M.

112 Köchly and Rüstow: προσκαλούμενοι M.

113 Casaubon: ἁλυσεισ M, ἄλυσις C.

114 Köchly and Rüstow: ὅλως M.

115 Casaubon: αλωνίοισ M.

116 Casaubon: λυσιτελέσ M.

117 Meineke (or ὕψι): ὕψει M: ὑψηλὰ J. Afr.

118 ἀπορίᾳ Casaubon, Hercher, Capps.

119 Oldfather (or ἄλλῃ): ἀλλὰ πασιναπασι M (with mark of corruption over the third and the fourth α): πάλιν ἀπίωσι Orelli: ἀλλ’ ἀπορῶσι τοῖς πᾶσι Casaubon.

120 ἐκ τῶν added by Casaubon: οἱ ὑπάρχοντες ἄνθρωποι J. Afr.

121 Added by Lincke (Philol., 1914, 157).

122a 122b Added by Casaubon.

123 Köchly and Rüstow: δυναμένουσ οἰκέτασ M.

124 Meineke: ἂν M.

125 Sauppe: αὐτῶ M.

126 Added by R. Schöne.

127 C: περιῶσι M.

128 The manoeuvre described by Aeneas does not produce the result desired. Possibly the text is corrupt: if so, the corruption is very old, as J. Afr. has essentially the same provisions. R. Schöne (elaborating a suggestion of Graux) suggests: ἐὰν δὲ ἐθέλῃς ἐπὶ τῷ τείχει περιόδους δύο πλείους φαίνεσθαι, χρὴ περιιέναι ἐπὶ δύο, ἔχοντας ἀνὰ δύο δόρατα (or δύο ἔχοντας ἕκαστον δόρατα), τὸ ἓν ἐπὶ τῷ ἀριστερῷ ὤμῳ, τὸ δ’ ἕτερον ἐπὶ τῷ δεξιῷ· καὶ οὕτω φανοῦνται εἰς τέσσαρας. ἐὰν δὲ κατὰ τρία (sc. σώματα) περιίωσι, τὸν μὲν πρῶτον ἄνδρα ἐπὶ τῷ δεξιῷ ὤμῳ ἔχειν τὸ ἓν δόρυ, τὸ δ’ ἕτερον ἐπὶ τῷ ἀριστερῷ· καὶ οἱ ἄλλοι (sc. ἐχέτωσαν) κατὰ ταὐτά· καὶ οὕτω φανοῦνται εἰς ἕκαστος δύο. "Ιf you wish two patrolmen upon the wall to appear more numerous than they are, you should make them go their rounds two abreast, each man with two spears, one on his left shoulder, and the other on his right, and thus they will appear to be four abreast. And if they go about three abreast, the first man should have one spear on his right shoulder, and the other on his left, and the others similarly, and in this way each separate man will look like two."

129 The subscription in M runs Αἰνείου πολιορκητικά· ἢ Αἰλιανοῦ καθὼς ἡ ἀρχή· followed by an erasure of 13 letters. See the Introduction, p2.

◂ previous						next ▸
Images with borders lead to more information. The thicker the border, the more information. (Details here.)
ΑΝΩ:		Αἰνείας ὁ Τακτικός	Ἀρχαία Στρατιωτική Ἱστορία	Στρατιωτικὴ Ἱστορία	Εἴσοδος
			Κλασικά Κείμενα	ΛακουσΚούρτιος
A page or image on this site is in the public domain ONLY if its URL has a total of one *asterisk. If the URL has two **asterisks, the item is copyright someone else, and used by permission or fair use. If the URL has none the item is © Bill Thayer. See my copyright page for details and contact information.