Short URL for this page:
bit.ly/AenTactFrag
| |||||||||||||||||||||
|
Aelian, Tact. I.2 καὶ περὶ τῆς καθ’ Ὅμηρον τακτικῆς ἐνετύχομεν συγγραφεῦσι Στρατοκλεῖ καὶ Ἑρμείᾳ καὶ Φρόντωνι τῷ καθ’ ἡμᾶς ἀνδρὶ ὑπατικῷ. ἐξειργάσαντο δὲ τὴν θεωρίαν Αἰνείας τε διὰ πλειόνων ὁ καὶ στρατηγικὰ βιβλία ἱκανὰ συνταξάμενος, ὧν ἐπιτομὴν ὁ Θετταλὸς Κινέας ἐποίησε, Πύρρος τε ὁ Ἠπειρώτης τακτικὰ συνέταξε καὶ Ἀλέξανδρος ὁ τούτου υἱὸς καὶ Κλέαρχος.
Aelian, Tact. III.4 ὅρον δὲ αὐτῆς (sc. τῆς τακτικῆς) ἔθεντο Αἰνείας μὲν ἐπιστήμην εἶναι πολεμικῶν κινήσεων, Πολύβιος δέ, ἐάν τις πλῆθος ἄτακτον παραλαβὼν τοῦτο συγκρίνῃ καὶ καταλοχίσας συλλοχίσῃ παιδεύσῃ τε χρησίμως τὰ πρὸς τὸν πόλεμον.
Polybius X.44 Αἰνείας δὲ βουληθεὶς διορθώσασθαι τὴν τοιαύτην ἀπορίαν, ὁ τὰ περὶ τῶν στρατηγικῶν ὑπομνήματα συντεταγμένος, βραχὺ μέν τι προεβίβασε, τοῦ γε μὴν δέοντος ἀκμὴν πάμπολυ τὸ1 κατὰ τὴν ἐπίνοιαν ἀπελείφθη. γνοίη δ’ ἄν τις ἐκ τούτων. φησὶ γὰρ δεῖν τοὺς μέλλοντας p202 ἀλλήλους διὰ τῶν πυρσῶν δηλοῦν τὸ κατεπεῖγον ἀγγεῖα κατασκευάσαι κεραμεᾶ2 κατά τε τὸ πλάτος καὶ κατὰ τὸ βάθος ἰσομεγέθη πρὸς ἀκρίβειαν· εἶναι δὲ μάλιστα τὸ μὲν βάθος τριῶν πηχῶν, τὸ δὲ πλάτος πήχεος. εἶτα παρασκευάσαι φελλοὺς βραχὺ κατὰ πλάτος ἐνδεεῖς τῶν στομάτων, ἐν δὲ τούτοις μέσοις ἐμπεπηγέναι βακτηρίας διῃρημένας3 ἴσα μέρη τριδάκτυλα, καθ’ ἕκαστον δὲ μέρος εἶναι περιγραφὴν εὔσημον. ἐν ἑκάστῳ δὲ μέρει γεγράφθαι τὰ προφανέστατα καὶ καθολικώτατα τῶν ἐν τοῖς πολεμικοῖς συμβαινόντων, οἷον εὐθέως ἐν τῷ πρώτῳ διότι πάρεισιν ἱππεῖς εἰς τὴν χώραν, ἐν δὲ τῷ δευτέρῳ διότι πεζοὶ βαρεῖς, ἐν δὲ τῷ τρίτῳ ψιλοί, τούτων δ’ ἑξῆς πεζοὶ μέθ’ ἱππέων, εἶτα πλοῖα, μετὰ δὲ ταῦτα σῖτος, καὶ4 κατὰ τὸ συνεχὲς οὕτω, μέχρις5 ἂν ἐν πάσαις γραφῇ ταῖς χώραις τὰ μάλιστ’ ἂν ἐκ τῶν εὐλόγων προνοίας τυγχάνοντα καὶ συμβαίνοντα κατὰ τοὺς ἐνεστῶτας καιροὺς ἐκ τῶν πολεμικῶν. τούτων δὲ γενομένων ἀμφότερα κελεύει τρῆσαι6 τὰ ἀγγεῖα πρὸς ἀκρίβειαν, ὥστε τοὺς αὐλίσκους ἴσους εἶναι καὶ κατ’ ἴσον ἀπορρεῖν· εἶτα πληρώσαντας ὕδατος ἐπιθεῖναι τοὺς φελλοὺς ἔχοντας τὰς7 βακτηρίας, κἄπειτα τοὺς αὐλίσκους ἀφεῖναι ῥεῖν ἅμα. τούτου δὲ συμβαίνοντος δῆλον ὡς ἀνάγκη, πάντων ἴσων καὶ ὁμοίων ὄντων, καθ’ ὅσον ἂν ἀπορρέῃ τὸ ὑγρόν, κατὰ τοσοῦτον τοὺς φελλοὺς καταβαίνειν καὶ τὰς βακτηρίας κρύπτεσθαι κατὰ τῶν ἀγγείων. ὅταν δὲ τὰ προειρημένα γένηται κατὰ τὸν χειρισμὸν ἰσοταχῆ καὶ σύμφωνα, τότε κομίσαντας ἐπὶ τοὺς p204 τόπους ἐν οἷς ἑκάτεροι μέλλουσιν συντηρεῖν τὰς πυρσείας, ἑκάτερον θεῖναι τῶν ἀγγείων. εἶτ’ ἐπὰν ἐμπέσῃ τι τῶν ἐν τῇ βακτηρίᾳ γεγραμμένων, πυρσὸν ἆραι κελεύει, καὶ μένειν ἕως ἂν ἀνταίρωσιν οἱ συντεταγμένοι· γενομένων δὲ φανερῶν ἀμφοτέρων ἅμα τῶν πυρσῶν καθελεῖν, εἶτ’ εὐθέως ἀφεῖναι τοὺς αὐλίσκους ῥεῖν. ὅταν δὲ καταβαίνοντος τοῦ φελλοῦ καὶ τῆς βακτηρίας ἔλθῃ τῷ γεγραμμένων ὃ βούλει δηλοῦν κατὰ τὸ χεῖλος τοῦ τεύχους, ἆραι κελεύει τὸν πυρσόν· τοὺς δ’ ἑτέρους ἐπιλαβεῖν εὐθέως τὸν αὐλίσκον, καὶ σκοπεῖν τί κατὰ τὸ χεῖλός ἐστι τῶν ἐν τῇ βακτηρίᾳ γεγραμμένων· ἔσται δὲ τοῦτο τὸ δηλούμενον, πάντων ἰσοταχῶς παρ’ ἀμφοτέροις κινουμένων.
Suidas Αἰνείας· οὗτος ἔγραψε περὶ πυρσῶν, ὥς φησι Πολύβιος, καὶ περὶ στρατηγημάτων ὑπόμνημα.
Jul. Africanus, Κεστοί c. 37 p302a Thev. (according to MSS. EP1) φασὶ δέ τινες τῶν ἀρχαίων ὅτι καὶ <ὁ> τοῦ ἐχέως ἰὸς καὶ ἀσπίδος σαλαμάνδρης τε εἰς τοῦτο (sc. χρῖσμα βελῶν) ἀπαράβατος.
Johannes Lydus, Περὶ ἄρχων τῆς Ῥωμαίων πολιτείας I.47, in defining ἀδωράτορες and βετερανοί, cites a series of Roman authorities and then: Ἑλλήνων δὲ Αἰλιανὸς καὶ Ἀρριανός, Αἰνείας, p206 Ὀνήσανδρος, Πάτρων, Ἀπολλόδωρος ἐν τοῖς πολιορκητικοῖς, κτλ.8
Ἐὰν ἡμῶν οἱ πολέμιοι πυρὶ κατασκευαστῷ τεῖχος ἤ τι ἕτερον ἐμπρήσουσι, πῶς σβέσαι δυνάμεθα; σβέσομεν αὐτὸ συντόμως καταχέοντες ὄξος. τοὺς δὲ σβεννύντας ἀπὸ τῶν ὑψηλοτέρων δεῖ περὶ τὸ πρόσωπον ἔχειν ἔρυμά τι10 ἵνα ἧσσον ὀχλοῦνται προσαϊσσούσης αὐτοῖς τῆς φλογός. εἰ δὲ σὺ προγνῷς τὰ μέλλοντα καίεσθαι, χρῖσον ἔξωθεν ὄξος, καὶ τούτοις οὐ πρόεισι πῦρ.
Ἐμπρήσωμεν ἡμεῖς καθ’ ἡμῶν ἐρχόμενον μάγγανον ἢ ναῦν11 ἢ πύργον πολέμιον οὕτως· ἐπιχεῖν12 δεῖ πίσσαν καὶ θεῖον ἐπιβάλλειν, ἔπειτα φλογώσαντα φάκελλον ἐπαφεῖναι13 σχοινίῳ ἐφ’ ὅπερ θέλομεν. τὰ δὲ τοιαῦτα προτεινόμενα14 ἀφ’ ὧν ἱστάμεθα τόπων ἐπιβάλλεται τοῖς ἐπιφερομένοις.
Ἐὰν ἐμπρησθῶσιν αἱ πύλαι, δεῖ προσφέρεσθαι ξύλον καὶ ἐμβάλλοντα15 ὡς μέγιστον τὸ πῦρ ποιεῖν, p208 μέχρις οὗ ταφρεύσει τὰ ἔσωθεν, καὶ ἐάν τι δέῃ16 ἐκ τῶν σοι ὑπαρχόντων οἴκοι καθαίρειν.17
Κλεψύδρα πάνυ χρήσιμον18 κτῆμα πρὸς τοὺς νύκτωρ φυλάσσοντας, μακροτέρων ἢ βραχυτέρων νυκτῶν γινομένων· αὕτη δὲ συμβάλλεται οὕτως. χρὴ κεκηρῶσθαι αὐτῆς τὰ ἔσωθεν καὶ μακροτέρων γινομένων τῶν νυκτῶν ἀφαιρεῖσθαι τοῦ κηροῦ, ἵνα πλέον ὕδωρ χωρῇ, βραχυτέρων δὲ προσπλάσσεσθαι, ἵνα ἔλασσον δέχηται. τὴν δὲ ταύτης ὀπὴν ἀκριβῶς δεῖ ποιεῖσθαι,19 δι’ ἧς τὸ τῆς προθεσμίας ὕδωρ ἐκρεῖ.
Ἐν φόβῳ μενούσης20 πόλεως τάδε δεῖ προνοεῖσθαι. πύλας τὰς μὲν ἄλλας κεκλεῖσθαι, μίαν δὲ ἀνεῷχθαι, δι’ ἧς ἂν δυσπροσοδώτατον ᾖ21 τῆς πόλεως καὶ ἐπὶ πλεῖστον ἀπ’ αὐτῶν μέλλουσιν ὁρᾶσθαι οἱ προϊόντες. καὶ ἐν αὐτῇ τῇ πύλῃ δεῖ ἐκτομάδα,22 ἵνα σώματα μὲν ἀνθρώπων δι’ αὐτῆς εἰσίῃ23 ἓν καθ’ ἔν· οὕτως γὰρ ἂν ἥκιστά τις λανθάνῃ24 καὶ δι’ αὐτῆς εἰσιὼν αὐτόμολος25 ἢ κατάσκοπος, ἐάνπερ ὁ πυλωρὸς ᾖ νοηρός. πᾶν δὲ ἀνοίγεσθαι26 ὑποζυγίων ἕνεκεν καὶ ἁμαξῶν καὶ ἄλλων ἀγωγίμων ἀποτρέπω. εἰ δέ τι τούτων p210 ἀναγκαίως δεήσει δι’ ἁμαξῶν εἰσκομίζεσθαι, σίτου ἢ οἴνου ἢ ἐλαίου ἢ τῶν τοιούτων τι, σωμάτων πλήθει ταῦτα εἰσκομίζεσθαι δεῖ προεξιόντος στρατεύματος. τὸ δὲ ὅλον πρᾶγμα πύλας πρωῒ μὴ ἀνοίγεσθαι, ὀψίτερόν τε μηθένα ἔξω ἀφίεσθαι, πρὶν ἂν ἐξερευνήσῃ τὰ περὶ τὴν πόλιν. ἔτι τε μήτε πλοῖα κατ’ αὐτὰς ὁρμίζεσθαι, ἀλλὰ ἀποτέρω·27 (29.12) χρὴ γὰρ καὶ τοὺς ἐλλιμενιστὰς28 προσορμιζομένων πλοίων νυκτὸς ἢ ἡμέρας περὶ τούτων μὴ29 ἀδιασκέπτως ἔχειν, ἀλλ’ ἐμβαίνοντας30 ἰδεῖν αὐτοὺς τὰ ἀγώγιμα, ἐνθυμουμένους ὅτι τούτων καταμελήσαντες τὰ μεγάλα ἐσφάλησαν.
Περὶ τῆς τῶν ὅπλων λάθρᾳ εἰσκομιδῆς ἥτις ἐστὶν αὕτη ἐκτεθεῖται31 τοῖς μὲν παλαιοῖς πολλάκις πεπραγμένη, ἡμῖν δὲ παράδειγμα γινομένη πρὸς τὸ πράττειν ᾗ32 θέλομεν, καὶ μὴ πάσχειν ὡς εἰδότες. εἰ33 μὲν οὖν ἐστὶν ἑορτῇ πάνδημος τοῖς ἀφ’ ἡμῶν ἐκεῖσε προενδημοῦσι ξένοις καὶ προδόταις ὡς εἰς τὸ μέλλον ἡμῖν συμπράττουσιν, εἰσκομίζεσθαι δεῖ θώρακας λινέους καὶ στολίδας καὶ περικεφαλαίας ὅπλα κνημῖδας μαχαίρας τόξα34 τοξεύματα ἐν κιβωτίοις ὡς φορταγωγοῖς κατεσκευασμένα, ὡς ἱματίων35 ἐνόντων καὶ ἄλλων ἀγωγίμων. ἅπερ οἱ ἐλλιμενισταὶ36 ἀνοίξαντες p212 καὶ ἰδόντες, ὡς ἱμάτια μόνον τιμήσονται. εἶτ’ αὐτὰ37 εἰσάγεσθαι καὶ τιθέναι πρὸ τῆς ἀγοράς· ἐν δὲ ταρσοῖς καὶ ῥίποις38 καὶ ἱστίοις39 ἡμιυφαντιαίοις δοράτια καὶ ἀκόντια ἐνειλημένα, ἐν δὲ ἄγγεσιν40 ἀχύρων πέλται καὶ μικρὰ ἀσπιδίσκια κεκρυμμένα, καὶ τὰ τούτων εὐογκότερα ἐν σαργάναις41 ἀσταφίδων καὶ σύκων πλήρεσι, ἐγχειρίδια δὲ ἐν ἀμφιπορεῦσι42 πυρῶν καὶ ἰσχάδων καὶ ἐλαιῶν, τὸν δὲ τῆς ἐπιβουλῆς ἡγεμόνα φρυγάνων ἐν ἐμφορήματι. καὶ εἰ μὲν μὴ γνωσθεῖεν43 ὑπὸ τῶν ἐν τῇ πόλει, νυκτὸς γινομένης ἀθροίζεσθαι τοὺς ἐπιθησομένους δεῖ44 καιρῷ ἐν ᾧ οἰνοῦνται οἱ πολῖται. καὶ πρῶτον μὲν λυθήτω45 τὸ φόρημα διὰ τὸν ἡγεμόνα, ἔπειτα τοὺς ἄλλους τὰ ἄλλα λύσαντας δεῖ λαμβάνειν, καὶ τοὺς ἀμφιφορέας συντρίβειν διὰ τὸ συντόμως ἐπαίρειν· ἀπὸ σημείου τε46 ἕκαστον προσηκόντως ὁπλίζεσθαι. καὶ τούτων τινὰς ἔχεσθαι πύργων τε καὶ τῶν τοῦ τείχους πυλῶν· καὶ πύργων μὲν διὰ τὸ διὰ σκάλης ἑτέρους ἀναδέχεσθαι, πυλῶν δὲ διὰ τὸ εἰσδέχεσθαι· καὶ τοὺς ἄλλους εἴς τε τὰ ἀρχεῖα47 καὶ τὰς πολεμίας48 οἰκίας49 εἰστρέχειν.50 εἰ δὲ πρὸ τῆς ἑσπέρας γνωσθεῖεν, τοῦ ἔργου δεῖ παραυτίκα51 τούτους52 ἔχεσθαι καθὼς προεδηλώθη· οὐ γὰρ ἄλλως εὖ βουλεύσῃ.
Τοῖς κεχρημένοις προδόταις ἀναγκαῖον εἰδέναι πῶς ἐπιστολὰς δεῖ αὐτοὺς εἰσπέμπειν. ἀπόστελλε γοῦν οὕτως. πεμπέσθω ἀνὴρ ἐν τῷ φανερῷ φέρων53 ἐπιστολήν τινα περὶ ἄλλων πραγμάτων. τοῦ δὲ πορεύεσθαι μέλλοντος κρυφαίως αὐτοῦ εἰς τὸ τῶν ὑποδημάτων πέλμα ἐντεθήτω εἰς τὸ μεταξὺ βιβλίον καὶ καταραπτέσθω· πρὸς δὲ τοὺς πηλοὺς καὶ τὰ ὕδατα εἰς κασσίτερον ἐληλασμένον54 γραφέσθω πρὸς τὸ μὴ ἀφανίζεσθαι ὑπὸ τῶν ὑδάτων τὰ γράμματα. ἀφικομένου δὲ πρὸς ὃν δεῖ55 καὶ ἀναπαυομένου νυκτὸς ἀναλυέτω τὰς ῥαφὰς τῶν ὑποδημάτων καὶ ἐξελὼν ἀναγνούς τε καὶ56 ἄλλα γράψας λάθρᾳ ἀποστελλέτω τὸν ἄνδρα, ἀνταποστείλας καὶ δούς τι57 φέρειν φανερῶς· οὕτως γὰρ οὔτε ἄλλος οὔτε ὁ φέρων εἰδήσει.
Ἀστράγαλον εὐμεγέθη δεῖ σε τρυπῆσαι τρυπήματα κδ, ἓξ58 εἰς ἑκάστην πλευρὰν τοῦ ἀστραγάλου· ἔστω δὲ τὰ τρυπήματα στοιχεῖα. διαμνημόνευε δὲ ἀφ’ ἧς ἂν πλευρᾶς ἄρξηται τὸ ἄλφα καὶ τὰ ἐχόμενα ἅπερ ἐν ἑκάστῃ πλευρῇ γέγραπται. μετὰ δὲ ταῦτα ὅταν τινὰ θέλῃς ἐν αὐτῷ τίθεσθαι, λίνῳ δῆσαι. διαιροῦντα59 δὲ δηλοῦν ἐν τῇ τοῦ λίνου διέρσει,60 ἀρξάμενος ἐκ τῆς πλευρᾶς τοῦ ἀστραγάλου, ἐν ᾗ τὸ ἄλφα ἐστί, παρελθὼν τὰ ἐχόμενα p216 τούτου γράμματα, ὅταν ἔλθῃς εἰς πλευρὰν οὗ τὸ ἰῶτα γράμμα ἐστί, δίειρον61 καὶ πάλιν παρεὶς τὰ ἐχόμενα, ὅπου τὸ νῦ62 εἶναι συμβαίνει δίειρον,63 καὶ οὕτως τὰ τοῦ λόγου ἀντιγράφειν ἂν εἰς τὰ64 τρυπήματα. δεήσεται δὲ τὸν ἀναγιγνώσκοντα ἀναγράφεσθαι εἰς δέλτον τὰ65 δηλούμενα γράμματα ἐκ τῶν τρυπημάτων, ἀνάπαλιν γινομένης τῆς ἐξέρσεως66 τῇ ἐνέρσει.67
Ἐπέμφθη γράμματά ποτε πολλάκις κατ’ Ἤπειρον68 οὕτως χρησαμένων αὐτῶν. κυνὶ δεσμὸν69 τεθεικότες περὶ τὸν αὐχένα ἐνέβαλον τοῦ ἱμάντος ἔσωθεν ἐπιστολήν, εἶτα70 νυκτὸς τοῦτον ἀφῆκαν ἢ μέθ’ ἡμέραν πρὸς ὃν ἐξ ἀνάγκης ἤμελλεν ἥξειν, ὅθεν ἀπηνέχθη. ἔστι δὲ τοῦτο Θετταλόν.
(31.23) Ἄλλοι τινὲς εἰς βιβλίον γράψαντες ὡς λεπτότατον μακροὺς στίχους καὶ λεπτὰ γράμματα, ἵνα εὐογκότατα γένηται, εἶτα71 ἐπὶ τοῦ ὤμου τοῦ χιτωνίσκου ὑποθέντες καὶ ἀποπτύξαντες, ἀνύποπτον ἐποίουν τὴν κομιδὴν τῆς ἐπιστολῆς.
(31.14) Ἄλλοι πάλιν ἐν τῷ τῆς δέλτου ξύλῳ γράψαντες κηρὸν ἐπέτηξαν καὶ ἄλλα εἰς τὸν κηρὸν ἔγραψαν. εἶτα ὅταν ἔλθῃ72 παρ’ ὃν δεῖ73 τὸν κηρὸν p218 ἐκκνήσας74 καὶ ἀναγνοὺς ὁμοιοτρόπους ἀνταπέστειλεν. (31.33) ἐγὼ δὲ τὰς παραγινομένας δέλτους75 εὐθὺς ἀνοίγειν παραινῶ, (31.24) διότι τὰ εἰσπεμπόμενα μετὰ ἐπιβουλῆς πάνυ χαλεπὸν φυλάξαι.
Δεῖ τοὺς ὑπορύσσοντας ὧδε κωλύειν. ἐὰν δοκῇ ὑπορύσσεσθαι, ὡς βαθυτάτην76 χρὴ τὴν ἐκτὸς τάφρον ὀρύσσεσθαι, ὅπως εἰς τὴν τάφρον τὸ ὑπόρυγμα ἀφίκηται καὶ οἱ77 ὑπορύσσοντες ὀφθῶσιν. ἐὰν δέ σοι ὑπάρχῃ καὶ τειχίον τειχίσαι εἰς αὐτὴν ὡς ἰσχυροτάτων καὶ μεγίστων λίθων.78 ἐὰν δὲ μὴ ὑπάρχῃ τειχίσαι λίθοις, ξύλων φορυτὸν79 κόμιζε. ἐὰν δὲ τὰ ὑπορύγματα τῇ τάφρῳ προσπέσῃ, ἐμβάλλων τὸν80 φορυτὸν ἔμπρησον καὶ τὰ ἄλλα κατασκέπασον, ὅπως ὁ καπνὸς εἰς τὸ διόρυγμα πορεύσηται καὶ κακῶς ποιῇ81 τοὺς ἐν τῷ ὀρύγματι ὄντας· συμβαίνει γὰρ πολλοὺς ὑπὸ καπνοῦ ἀπολέσθαι. λυμανεῖ δὲ τοὺς ὑπορύσσοντας82 σφῆκας καὶ μελίσσας ἀφεὶς εἰς τὸ διόρυγμα. χρὴ δὲ καθ’ ὃν ἂν ὀρύσσουσι τόπον ἀντορύσσειν καὶ ὑπαντᾶν.
Τοῖς ὑπορύσσειν μέλλουσιν οὕτως ἂν γένοιτο περίφραγμα ἰσχυρώτατον. χρὴ δύο ἁμαξῶν τοὺς p220 ῥυμοὺς εἰς ταὐτὸ συνδῆσαι, συμπετάσαντα κατὰ τὸ ἕτερον μέρος τῆς ἁμάξης, ὅπως μετεωρισθῶσιν οἱ ῥυμοὶ εἰς ταὐτὸ νεύοντες. ἔπειτα οὕτως ἐπισυνδεῖν ἄλλα ξύλα τοῖς83 ῥυμοῖς καὶ ἄλλα περιφράγματα ἐπάνω, τὰ δὲ πηλῷ καλύψαι. εἴη ἂν οὖν τοῦτο84 προσάγειν ὅπου βούλει τοὺς τροχοὺς καὶ ἀπάγειν,85 ὑπὸ δὲ τούτῳ τῷ φράγματι τοὺς ὑπορύσσοντας εἶναι.
Τοὺς πολιορκουμένους οὕτως δεῖ δολιεύεσθαι· ἐν ταῖς πύλαις εἰς τὸ ἔσω μᾶλλον μέρος ὀρύξαντας τάφρον ἔνθεν καὶ ἔνθεν πάροδον λιπεῖν καὶ προάγειν τῶν πολεμίων, ὥστε τινας συνδραμεῖν εἰς τὴν πόλιν. χρὴ γοῦν ἔνθεν καὶ ἔνθεν παρὰ τὰς λελειμμένας86 παρόδους εἰστρέχειν. τοὺς δὲ τῶν πολεμίων συντρέχοντας εἰκός ἐστιν ἐμπεσεῖν μὴ87 προειδότας τὴν τάφρον κεκρυμμένης αὐτῆς οὔσης.
Τῶν εἰσερχομένων πολεμίων ὅσους κατέχειν βουληθῶμεν ἄν, οὕτως88 ποιήσωμεν. ἐάσωμεν εἰσιέναι ὅσους ἂν ἡμῖν ᾖ89 εὐχερὲς κτεῖναι· προετοιμάσθω δὲ ἄνωθεν ἀπὸ τοῦ μεσοπύλου ἔσω90 τῶν πυλῶν πύλη91 ὡς παχυτάτη· καὶ σεσιδηρῶσθαι p222 αὐτὴν ἣ92 ὅταν οὐ βούλῃ ὑπολαβεῖν τοὺς εἰστρέχοντας πολεμίους σχῇ. ταύτην ἄφες ὀρθὴν καὶ αὕτη τέ τινας ἢ πολλοὺς φερομένους διαφθερεῖ93 καὶ τοὺς πολεμίους σχήσει94 μὴ εἰσιέναι· ἅμα δὲ καὶ οἱ ἐπὶ τῷ τείχει βαλλέτωσαν πρὸς95 ταῖς πύλαις πολεμίους.
Ἐὰν ἡ πόλις μεγάλη ᾖ, καὶ μὴ ἱκανοὶ ὦσιν οἱ ἐν τῇ πόλει ἄνθρωποι περιίστασθαι καὶ κυκλοῦν τὴν πόλιν, τοῖς δὲ ὑπάρχουσι θέλῃς αὐτὴν διαφυλάξαι, δεῖ τῆς πόλεως ὅσα ἂν ᾖ εὐπρόσοδα οἰκοδομεῖν ὑψηλὰ ἐκ τῶν ὑπαρχόντων, ὡς ἐάν τινες τῶν πολεμίων βίᾳ ἢ λάθρᾳ ἀναβῶσιν ἐν ἀπειρίᾳ γινόμενοι μὴ δύνωνται καταπηδᾶν. παρὰ δὲ τὰ ᾠκοδομημένα96 ἔνθεν καὶ ἔνθεν φυλασσόντων οἱ ὑπάρχοντες ἄνθρωποι, ἵνα τοὺς καταπηδῶντας ἀπὸ τῶν ὑψηλῶν διαφθείρωσιν. (40.4 f.) ἀλλὰ μὴν καὶ γυναίων ἐνόντων καὶ γερόντων καὶ παιδαρίων, τούτων ἐπιεικέστατα σώματα διαμορφοῦν καὶ ὁπλίζειν ὡς εἰς ἄνδρας μάλιστα. ἀντὶ δὲ ὅπλων διδόναι τούς τε κάδους97 καὶ τὰ τούτοις ὁμότροπα δόντας98 χαλκώματα περιάγειν τοῦ τείχους, βάλλειν δὲ ἢ καὶ ἀκοντίζειν μηδαμῶς ἐᾶν· κατάδηλον γὰρ γύναιον πόρρωθεν βάλλον.99
Ἐὰν ἐπὶ τῷ τείχει ἢ χάρακι βούλῃ τοὺς περιόδους πλείω τῶν ὄντων φαίνεσθαι, χρὴ περιιέναι ἐπὶ δύο, ἔχοντας τὰ δόρατα τὸν πρῶτον στίχον ἐπὶ τῷ ἀριστερῷ ὤμῳ, τὸν δὲ ἕτερον ἐπὶ τῷ δεξιῷ· καὶ οὕτως φανοῦνται εἰς τέσσαρας. ἐὰν δὲ ἐπὶ100 τρία περιίωσι,101 τὸν μὲν πρῶτον ἄνδρα ἐπὶ τῷ δεξιῷ ὤμῳ ἔχειν τὸ δόρυ, τὸν δὲ ἕτερον ἐπὶ τῷ ἀριστερῷ, καὶ οὕτω φανοῦνται εἷς102 δύο.
1 Reiske: τοῦ MSS.
2 Dindorf: κεραμμαῖα or κεραμαῖα MSS.
3 These two words added by Casaubon.
4 Added by Casaubon.
5 Casaubon: μέχρι MSS.
6 Scaliger: τηρῆσαι MSS.
7 Added by Reiske.
8 This testimony is not given by R. Schöne. The citation of Aeneas involves an obvious anachronism.
9 For these excerpts we give R. Schöne's constitution of the text, noting only those points at which some change seems necessary.
10 Meursius: ἐρύματι MSS.
11 Boivin: ἵνα οὖν MSS.
12 Boivin: ἐπισχεῖν MSS.
13 Cod. Monac. 195 m2.
14 Boivin: προτεινομένῳ MSS.
15 Aeneas: ἐμβάλλονται or ἐμβάλλοντας MSS.
16 Aeneas: δὲ ἑνὶ MSS.
17 Paris. 2441.
18 After this word the MSS. have τὸ.
19 Boivin: πνεῖσθαι MSS.
20 μὲν οὔσης Boivin.
21 δυσπροσοδώτατον ᾖ later MSS.: others δυσπροσοδότατον ἡ.
22 Boivin adds εἶναι.
23 Aeneas: εἰσὶν MSS.
24 Boivin: λανθάνει MSS.
25 Boivin: αυτόμολις MSS.
26 Aeneas: ἀνύεσθαι MSS.
27 Aeneas: ἀποτέρων MSS.
28 Meursius and Cod. Paris. 2437.
29 Cod. Paris. 2437.
30 Boivin: εμβαίνοντα MSS.
31 Boivin: ἐκτέθηται MSS.
32 Boivin: ἢ MSS.
33 Later MSS.: ἡ older MSS.
34 Aeneas: τοξότοξεύματαº MSS.
35 Aeneas: ἱμάτιον MSS.
36 Aeneas: ἐνλιμενισταὶ MSS.
37 R. Schöne: εἰ ταῦτα MSS.
38 Aeneas: ῥιπτοῖς MSS.
39 Köchly and Rüstow in Aeneas: ἱστοῖς MSS.
40 Aeneas: ἄγεσιν MSS.
41 Aeneas: σπαργάναις MSS.
42 ἀμβιβορεῦσι, ἀμφιβορεῦσι MSS.
43 Editors: ἡ μὲν μὴ ἐγνώσθη MSS. (The text before Boivin had εἰ.)
44 Boivin: δὴ MSS.
45 R. Schöne: λυθῆ MSS.
46 Boivin: σημειοῦται MSS.
47 Boivin: ἀρχαῖα MSS.
48 Editors: πολέμου MSS.
49 Boivin: οἰκείας MSS.
50 Cod. Paris. 2441.
51 Boivin: παρ’ αὐτὰ MSS.
52 Editors: τούτου MSS.
53 Boivin: φανερῶν MSS.
54 Meineke on Aeneas: ἡλασμένον MSS.
55 Later MSS.: δὴ earlier MSS.
56 Boivin: τὰ MSS.
57 Boivin: τε MSS.
58 Aeneas: ἐξ ὧν MSS.
59 Editors: διαιροῦνται MSS.
60 Casaubon on Aeneas: διαιρέσει MSS.
61 Hercher on Aeneas: τοῦ ἰῶτα MSS.
62 Aeneas: διήρον MSS.
63 Orelli and Williams on Aeneas: ὅπου εἶναι MSS.
64 Boivin: ἀντιγράφειν ἄριστα MSS. (ἀντιγράφει ἐν P1)
65 Aeneas: δέλτα τὸν MSS.
66 Boivin: ἐξισώσεως MSS.
67 Casaubon on Aeneas: ἐνάρξει MSS.
68 Aeneas: κατήπειρον MSS.
69 Boivin: δεσμὼν or δεσμῶν MSS.
70 Added by Boivin.
71 Aeneas: εἰς τὸν MSS.
72 Aeneas: ὅτε ἦλθες MSS.
73 Aeneas: δὴ MSS.
74 Aeneas: ἐκκινήσας MSS.
75 Added by the editors from Aeneas.
76 Aeneas: βαθὺ MSS.
77 Added from Aeneas.
78 Aeneas: μεγιστοτάτων MSS.
79 Aeneas: ξυλοφευκτὸν MSS.
80 Boivin: ἐμβάλλοντας MSS.
81 Aeneas: ποιεῖ MSS.
82 R. Schöne (κατορύσσοντας or ἀντορύσσοντας Boivin): τορύσσον τὰς MSS.
83 Editors: ῗ MSS.
84 Editors: εἴη οὖν τούτους MSS. (τοῦτο Boivin).
85 Boivin: ἐπάγειν MSS.
86 Aeneas: λελημένας MSS.
87 Added from the text of Aeneas.
88 Editors: οὕτως ἂν MSS.
89 Editors: ἐστὶν MSS.
90 Editors: ἕως MSS.
91 Added by the editors from Aeneas.
92 Editors: ὡς καὶ . . . ἢ MSS. (ἣ Boivin).
93 Capps from Orelli on Aeneas: διαφθείρει MSS.
94 Added from Aeneas.
95 Aeneas: πρὸ MSS.
96 Aeneas: οἰκοδομημένα MSS.
97 Aeneas: κλάδους MSS.
98 Aeneas: δόντες MSS.
99 Editors from Aeneas: μᾶλλον MSS.
100 Added by Boivin.
101 Later MSS.: περιῶσι earlier MSS.
102 Aeneas: εἰς MSS.
Images with borders lead to more information.
The thicker the border, the more information. (Details here.) |
||||||
ΑΝΩ: |
Αἰνείας ὁ Τακτικός |
Ἀρχαία Στρατιωτική Ἱστορία |
Στρατιωτικὴ Ἱστορία |
Εἴσοδος |
||
Κλασικά Κείμενα |
ΛακουσΚούρτιος |
|||||
A page or image on this site is in the public domain ONLY if its URL has a total of one *asterisk. If the URL has two **asterisks, the item is copyright someone else, and used by permission or fair use. If the URL has none the item is © Bill Thayer. See my copyright page for details and contact information. |
Page updated: 20 Jul 13