ad litteras
mittendas Bill Thayer |
English |
Italiano |
Adiutorium |
Altius |
Ostium |
|||
|
M. Quid tacitus, Corydon, vultuque subinde minaci quidve sub hac platano, quam garrulus adstrepit umor, insueta1 statione sedes? iuvat algida2 forsan ripa levatque diem vicini spiritus amnis? 5 C. carmina iam dudum, non quae nemorale resultent, volvimus, o Meliboee; sed haec, quibus aurea possint saecula cantari, quibus et deus ipse canatur, qui populos urbesque3 regit pacemque togatam. M. dulce quidem resonas, nec te diversus Apollo 10 despicit, o iuvenis, sed magnae numina Romae non ita cantari debent, ut ovile Menalcae. C. quicquid id est, silvestre licet videatur acutis auribus et nostro tantum memorabile pago;4 nunc5 mea rusticitas, si non valet arte polita 15 carminis, at certe valeat pietate probari. rupe sub hac eadem, quam proxima pinus obumbrat, haec eadem nobis frater meditatur Amyntas, quem vicina meis natalibus admovet aetas. M. iam puerum calamos et odorae vincula cerae 20 iungere non cohibes, levibus quem saepe cicutis ludere conantem vetuisti fronte paterna? dicentem, Corydon, te non semel ista notavi: p246 "frange, puer, calamos et inanes desere Musas; i, potius glandes rubicundaque collige corna, 25 duc ad mulctra greges et lac venale per urbem non tacitus porta. quid enim tibi fistula reddet, quo tutere famem? certe mea carmina nemo praeter ab his scopulis ventosa remurmurat echo." C. haec ego, confiteor, dixi, Meliboee, sed olim: 30 non eadem nobis sunt tempora, non deus idem. spes magis arridet: certe ne fraga rubosque colligerem viridique famem solarer hibisco, tu facis et tua nos alit indulgentia farre; tu nostras miseratus opes docilemque iuventam 35 hiberna prohibes ieiunia solvere fago. ecce nihil querulum per te, Meliboee, sonamus; per te secura saturi recubamus in umbra et fruimur silvis Amaryllidos, ultima nuper litora6a terrarum, nisi tu, Meliboee, fuisses, 40 ultima6b visuri trucibusque obnoxia Mauris pascua Geryonis, liquidis ubi cursibus ingens dicitur occiduas impellere Baetis harenas. scilicet extremo nunc vilis in orbe iacerem, a dolor! et pecudes inter conductus Iberas 45 irrita septena modularer sibilia canna; nec quisquam nostras inter dumeta Camenas respiceret; non ipse daret mihi forsitan aurem, ipse deus vacuam, longeque sonantia vota p248 scilicet extremo non exaudiret in orbe. 50 sed nisi forte tuas melior sonus advocat aures et nostris aliena magis tibi carmina rident, vis, hodierna tua subigatur pagina lima? nam tibi non tantum venturos dicere nimbos7 agricolis qualemque ferat sol aureus ortum 55 attribuere dei, sed dulcia carmina saepe concinis, et modo te Baccheis Musa corymbis munerat et lauro modo pulcher obumbrat Apollo. quod si tu faveas trepido mihi, forsitan illos experiar calamos, here quos mihi doctus Iollas 60 donavit dixitque: "truces haec fistula tauros conciliat: nostroque sonat dulcissima Fauno. Tityrus hanc habuit, cecinit qui primus in istis montibus Hyblaea modulabile carmen8 avena." M. magna petis, Corydon, si Tityrus esse laboras. 65 ille fuit vates sacer et qui posset avena praesonuisse chelyn, blandae cui saepe canenti allusere ferae, cui substitit advena quercus. quem modo cantantem rutilo spargebat acantho Nais et implicitos comebat pectine crines. 70 C. p250 est — fateor, Meliboee, — deus: sed nec mihi Phoebus forsitan abnuerit; tu tantum commodus audi: scimus enim, quam te non aspernetur Apollo. M. incipe, nam faveo; sed prospice, ne tibi forte tinnula tam fragili respiret fistula buxo, 75 quam resonare solet, si quando laudat Alexin. hos potius,9 magis hos calamos10 sectare: canales exprime11 qui dignas cecinerunt consule silvas. incipe, ne dubita. venit en et frater Amyntas: cantibus iste tuis alterno succinet ore. 80 ducite,12 nec mora sit, vicibusque reducite carmen; tuque prior, Corydon, tu proximus ibis, Amynta. C. ab Iove principium, si quis canit13 aethera, sumat, si quis Atlantiaci pondus molitur Olympi: at mihi, qui nostras praesenti numine terras 85 perpetuamque regit iuvenili robore pacem, laetus et augusto felix arrideat ore. A. me quoque facundo comitatus Apolline Caesar respiciat, montes neu dedignetur adire, quos et Phoebus amat, quos Iuppiter ipse tuetur: 90 in quibus Augustos visuraque14 saepe triumphos laurus fructificat vicinaque nascitur arbos. C. p252 ipse polos etiam qui temperat igne geluque, Iuppiter ipse parens, cui tu iam proximus ipse,15 Caesar, abes,16 posito paulisper fulmine saepe 95 Cresia rura petit viridique reclinis in antro carmina Dictaeis audit Curetica silvis. A. adspicis, ut virides audito Caesare silvae conticeant? memini, quamvis urgente procella sic nemus immotis subito requiescere ramis, 100 et dixi: "deus hinc, certe deus expulit euros." nec mora; Parrhasiae17 sonuerunt18 sibila cannae. C. adspicis, ut teneros subitus vigor excitet agnos? utque superfuso magis ubera lacte graventur et nuper tonsis exundent vellera fetis? 105 hoc ego iam, memini, semel hac in valle notavi et venisse Palen pecoris dixisse magistros. A. scilicet omnis eum tellus, gens omnis adorat, diligiturque deis, quem sic taciturna verentur arbuta, cuius iners audito nomine tellus 110 incaluit floremque dedit; cui silva vocato densat odore comas, stupefacta regerminat arbos. C. illius ut primum senserunt numina terrae, coepit et uberior sulcis fallentibus olim luxuriare seges tandemque legumina plenis 115 vix resonant siliquis; nec praefocata malignum messis habet lolium nec inertibus albet avenis. A. p254 iam neque damnatos metuit iactare ligones fossor et invento, si fors dedit, utitur auro; nec timet, ut nuper, dum iugera versat arator, 120 ne sonet offenso contraria vomere massa, iamque palam presso magis et magis instat aratro. C. ille dat, ut primas Cereri dare cultor aristas possit et intacto Bromium perfundere vino, ut nudus ruptas saliat19 calcator in uvas 125 utque bono plaudat paganica turba magistro, qui facit egregios ad pervia compita ludos. A. ille meis pacem dat montibus: ecce per illum, seu cantare iuvat seu ter pede lenta ferire gramina,20 nullus obest: licet et cantare choreis 130 et cantus viridante licet mihi condere libro, turbida nec calamos iam surdant classica nostros. C. numine Caesareo securior ipse Lycaeus21 Pan recolit silvas et amoena Faunus in umbra securus recubat placidoque22 in fonte lavatur 135 Nais et humanum non calcatura cruorem per iuga siccato velox pede currit Oreas. A. p256 di, precor, hunc iuvenem, quem vos (neque fallor) ab ipso aethere misistis, post longa reducite vitae tempora vel potius mortale resolvite pensum 140 et date perpetuo caelestia fila metallo: sit deus et nolit pensare palatia caelo! C. tu quoque mutata23 seu Iuppiter ipse figura, Caesar, ades seu quis superum sub imagine falsa mortalique lates (es enim24 deus): hunc, precor, orbem, 145 hos, precor, aeternus populos rege! sit tibi caeli vilis amor coeptamque, pater, ne desere pacem! M. rustica credebam nemorales carmina vobis concessisse deos et obesis auribus apta; verum, quae paribus modo concinuistis avenis, 150 tam liquidum, tam dulce cadunt,25 ut non ego malim, quod Paeligna solent26 examina lambere nectar. C. o mihi27 quae tereti28 decurrunt carmina versu tunc, Meliboee, sonent si quando montibus istis dicar habere Larem, si quando nostra videre 155 pascua contingat!29 vellit nam saepius aurem invida paupertas et dicit: "ovilia cura!" at tu, si qua tamen non aspernanda putabis, fer, Meliboee, deo mea carmina: nam tibi fas est p258 sacra Palatini penetralia visere Phoebi. 160 tum mihi talis eris, qualis qui dulce sonantem Tityron e silvis dominam deduxit in urbem ostenditque deos30 et "spreto" dixit "ovili, Tityre, rura prius, sed post cantabimus arma." A. respiciat nostros utinam fortuna labores 165 pulchrior et meritae faveat deus ipse iuventae! nos tamen interea tenerum mactabimus haedum et pariter subitae peragemus fercula cenae. |
1 insueta NGH: inseta P: infesta cod. Vat. Urb. 353.
❦
2 humida codd.: algida Baehrens: herbida H. Schenkl.
❦
3 urbemque V.
❦
4 in hoc versu desinit P.
❦
5 nunc NG, Exc. Par.: dum V: nam Baehrens: non C. Schenkl.
❦
6a 6b vocabula litora et ultima traiecit Haupt (opusc. I.362).
❦
7 dicere ventos N: discere ventos GH: dicere nimbos N2: noscere nimbos V plerique.
❦
8 modulabile carmen V: carmen mulamine (modulabile m2) N: carmen modulavit G: carmen modulatus H. Schenkl.
❦
9 hos potitus V: hospicius NG.
❦
10 magnos calamos Leo: magis hos calamos NG: calamos magis hos V: magis hos calamo Baehrens.
❦
11 exprime Leo: et preme NG: prome vel pro me V: per me A, Wernsdorf: primi Bursian.
❦
12 dicite codd. (fortasse recte, cf. VI.81º audiat aut dicat): ducite Barth.
❦
13 canit V: canat N (corr. m2) G.
❦
14 visuraque NG: visurus V: visurae Barth.
❦
15 ad finem versus ipse V: esse NG: ecce Leo.
❦
16 habes NGV: abes H: ades Burman: aves D'Orville: ovas Baehrens.
❦
17 Parrhasiae Heinsius: pharsalie N: farsalie G: pharsaliae A V plerique.
❦
18 sonuerunt AH: solverunt codd. plerique.
❦
19 saliat A v: psal(l)at NGw.
❦
20 gramina edd. antiq.: carmina codd.
❦
21 Lycaeas Heinsius.
❦
22 placitoque Heinsius: placido quin Haupt.
❦
23 tu quoque mutata codd.: tu commutata Haupt: tu modo mutata Baehrens.
❦
24 etenim NG: es enim Glaeser.
❦
25 canunt codd.: cadunt Burman.
❦
26 solent NGAH: sonant V: legunt edd. antiq.
❦
27 o mihi HV: olim NG.
❦
28 quae teriti G: quam tenero V: quae tereti Glaeser (post hunc versum H. Schenkl lacunam statuit).
❦
29 contingat NG: contigerit V, Baehrens.
❦
30 deos codd.: deis Heinsius.
❦
31 fremit NV: premit Heinsius: furit Maehly.
❦
32 aestus Ulitius.
Images with borders lead to more information.
The thicker the border, the more information. (Details here.) |
||||||
ALTIVS: |
Calpurni ostium |
Textus Aevi Classici |
LacusCurtius |
Ostium |
||
A page or image on this site is in the public domain ONLY if its URL has a total of one *asterisk. If the URL has two **asterisks, the item is copyright someone else, and used by permission or fair use. If the URL has none the item is © Bill Thayer. See my copyright page for details and contact information. |
Pagina recensita: III Id. Feb. 09